Een dag of twee rijden van het veelbezochte Reykjavík, het prachtige Mývatn-gebied in het noorden van IJsland belichaamt dit vluchtige land van contrasten, vooral in de winter. Woorden en foto's door Caroline Bishop.
Ik trok mezelf uit het water en ging op een rots aan de rand van het zwembad zitten. De nachtlucht was ver onder het vriespunt, ik droeg een bikini en toch was ik te warm.
We namen een avond duik in de natuurbaden van Mývatn, het noordelijke antwoord van IJsland op de beroemdere Blue Lagoon van Reykjavík. Dit geothermale water wordt onttrokken aan een boorgat dat 2500 m (8,202 voet) uitspoelt in de onstuimige grond van IJsland. Het borrelt naar het oppervlak op ongeveer 130˚C (266˚F), dus het wordt gekoeld tot 36-40˚C (97˚F-104˚F) om te voorzien in een natuurlijk verwarmd buitenbad.
Er waren maar weinig zwemmers op deze donkere winternacht. We zaten op de rotsen, de huid glibberig van het mineraalrijke water en gloeiend oranje in de lage lichten, terwijl we zagen hoe de stoom luie krullen in de duisternis vormde. Waar in de meeste natuurlijke meren je koude plekken zult tegenkomen, zwommen we hier door zakken met bijna oncomfortabele hitte. Na slechts een half uur was het te warm om te verdragen, en we sleepten ons naar de ijskoude nachtlucht van IJsland, een hitte-geïnduceerde lethargie die onze benen in gelei veranderde.
IJs en vuur
Dergelijke grimmige contrasten maken IJsland zo fascinerend om te bezoeken in de winter. Ik reed met mijn vriend Matt naar Mývatn vanuit Reykjavík en nam Route 1 - de belangrijkste snelweg van IJsland, die het land omcirkelt - rond het zuiden en oosten. We hadden glorieus wisselvallig weer meegemaakt: harde wind die onze auto over het asfalt ramde, al glibberig van het ijs; dan zware regen; dan een white-out die ons langs liet kruipen, terwijl hij naar de volgende wegmarkering kneep. Maar ineens zouden de wolken verdwijnen, met een zonovergoten blik op de rotsformaties aan de kust bij Vík, of de oostelijke fjorden, opdoemen uit de mist.
Onze aankomst in Mývatn werd vertraagd door een sneeuwstorm die de weg afsneed; maar de volgende ochtend waren heldere en heldere roze wolken en een lage zon die ons door een zacht dekbed van sneeuw leidde. Toen we naderbij kwamen, zagen we pluimen stoom opduiken van de bevroren grond, een thermale rivier die een weg door de sneeuw scheerde, en de duidelijke contouren van vulkanische kraters, hun flanken uitgestreken met wit. Geen wonder dat de filmploeg voor de fantasy-serie Game of Thrones in Mývatn naar locaties zocht.
Lava, trollen en muggen
Zittend op de onzekere samenwerking tussen de Noord-Amerikaanse en Euraziatische tektonische platen (die elk jaar een centimeter uit elkaar groeien), is Mývatn's bovenaardse landschap gevormd door hoge vulkanische activiteit. Een aangewezen natuurreservaat, in de zomer is het de favoriete speeltuin van IJslanders: ze komen wandelen, paardrijden en kamperen, of vogelspotten rond het meer van Mývatn, het middelpunt van het gebied en de idylle van een twitcher.
Helaas trekt het water muggen en vogels aan (mývatn betekent 'midge'), maar in de winter ontvluchten de insecten - en de meeste toeristen - de kou en laten het over aan de lokale bevolking en de weinige bezoekers die willen verkennen in de sneeuw en het glorieuze zachte licht van een noordelijke winter.
Dat waren we zeker. Eerst was er een wandeling rond de lava-formaties van Dimmuborgir, waarvan men denkt dat het het product is van een enorme vulkaanuitbarsting 2.300 jaar geleden. De resulterende donkerbruine, grillige sculpturen steken als cornflakeskoekjes uit de grond uit de grond. Tijdens ons bezoek waren ze ingebed in verse sneeuw zo dik dat het de vele wandelpaden om hen heen verdoezelde. Zonder sneeuwschoenen, we waren er op onze knieën in, terwijl we het handwerk van de natuur bewonderden.
Volgens de plaatselijke mythe zijn de formaties de thuishaven van de Yule Lads, trollen met pakkende namen als Door Slammer en (mijn favoriet) Sausage Swiper. IJslanders zijn nogal geobsedeerd door elfjes en trollen, ontdekten we, maar met dit ongewone landschap is het niet verrassend dat ze geloven dat magische krachten er in schuilgaan.
De kracht van de aarde
De modderpoelen van Hverir, ten noordoosten van het meer, sissen en blazen als een ketel van een trol. De bevroren grond wordt ontdooid door hete modder, terwijl 200˚C (392˚F) stoom in luidruchtige pluimen uit de buik van de aarde wordt geëjaculeerd. De modder is als oranjebruine diarree en het ruikt er ook naar. In feite stinken de meeste plaatsen in IJsland slecht, dankzij het zwavelhoudende water dat na behandeling een flinke rest achterlaat op je huid en haar.
Deze stinkende stoom is echter belangrijk voor IJsland. Over de heuvel bij de gevaarlijke Krafla-vulkaan ligt een krachtcentrale die deze geothermische energie voor elektriciteit en warmte gebruikt. In feite is de meerderheid van de IJslandse energie afkomstig van hernieuwbare bronnen, zowel geothermisch als - van de watervallen, gletsjers en rivieren van het land - hydro-elektrisch.
Minder actief maar even indrukwekkend is de vulkaankrater Hverfjall. Op slechts 452 m (1,482ft) is het gemakkelijk te beklimmen, zelfs in de sneeuw; je beloning bovenaan is een van de grootste tefra (vulkanisch gesteente fragmenten) ringen ter wereld. We wandelden met plezier, kinderlijk opgetogen om over een vulkaan te lopen en te genieten van het adembenemende uitzicht over het meer en het fantasiewereldlandschap hieronder. Het is mogelijk om rondom de kraterrand te lopen, maar niet lang nadat we de top bereikten kwam de wolk binnen en de andere kant van de enorme kom verdween snel. Met tegenzin daalden we af, lachend terwijl we de snelste methode gebruikten - sleeën op onze met salopet's bedekte zwervers langs de besneeuwde helling.
Licht show
Die avond, terug in onze houten hut in het Dimmuborgir Guesthouse aan de oostelijke oever van het meer van Mývatn, kwam Matt tevoorschijn. Vijf seconden later schreeuwde hij: "Kom hier nu!". Ik trok mijn jas aan en snelde de kou in om een sjaal van glinsterende groen in de donkere lucht te zien hangen. We hadden haar de hele reis gewacht en nu was ze hier: de aurora borealis.
Op 66 graden noord en met minimale lichtvervuiling is Mývatn beter geplaatst dan de hoofdstad om de lichtshow van de natuur te tonen. We omhelsden elkaar in verrukking terwijl we toekeken hoe de smaragdgroene gloed afwisselend vervaagde en oplichtte over Hverfjall. Een halfuur later verdween de grillige dame, maar ze had onze reis naar dit onthullende land compleet gemaakt.
Insidertips
Het loont de moeite om in de winter een vierwielaandrijving te huren, zelfs als je vasthoudt aan route 1, en een schop in de kofferbak houdt om jezelf uit de sneeuw te graven. Bekijk de wegomstandigheden (http://www.vegagerdin.is/english/road-conditions-and-weather) voordat u vertrekt en vraag bij twijfel een lokale persoon.
Accommodatie is tijdens de daluren in de winter vaak goedkoper. Prijzen bij Dimmuborgir Guesthouse (www.dimmuborgir.is) starten vanaf ongeveer £ 100 per hut per nacht (maximaal vier slaapplaatsen).
Eten is heerlijk en stevig - probeer lokale specialiteiten arctische zalm, Geysir brood (gebakken in de grond) en skyr (een IJslandse yoghurt) in het Cowshed Cafe (www.vogafjos.net), waar de melkkoeien van de boerderij rondhangen in de volgende kamer. Wijn en sterke drank zijn duur.
Kijk voor het noorderlicht op een heldere, donkere nacht van oktober-maart. De aurora-voorspelling (http://en.vedur.is/weather/forecasts/aurora/) zou u een waarschuwing moeten geven.
Vlieg naar Reykjavik met Iceland Air voor ongeveer £ 250 retour per persoon (in november). Toegang tot de Nature Baths (www.jardbodin.is) kost £ 14 vanaf september-mei.